Vào đông 2010, một mùa đông như ấm áp hơn những mùa đông trước nhờ một phần ở sự cảm nhận từ nhiệt huyết của cán bộ viên chức Ngân hàng Phát triển và Tổng Công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam giành cho Đường ôtô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng đang được triển khai thực hiện trên địa bàn các tỉnh, thành phố Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng.

Tuyến đường ôtô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng dài 105,5 km được đầu tư xây dựng nằm trong  tuyến hành lang đường bộ Châu Á, ASEAN, thuộc khuôn khổ hợp tác giữa các nước Tiểu vùng Mê Kông mở rộng (GMS) và khuôn khổ hợp tác “Hai hành lang, một vành đai” Việt– Trung, kết nối cảng biến quan trọng phía Bắc Việt Nam với các tỉnh phía Nam Trung Quốc. Do vậy, việc sớm đưa tuyến đường vào khai thác chắc chắn sẽ tạo thuận lợi cho việc tăng cường xúc tiến đầu tư, thương mại, dịch vụ, du lịch, giao lưu văn hoá… ; phù hợp quy hoạch phát triển ngành giao thông vận tải đường bộ Việt Nam đến năm 2010 và định hướng phát triển đến năm 2020; góp phần hoàn thiện mạng lưới giao thông đường bộ trong vùng kinh tế trọng điểm; là động lực phát triển cho tam giác kinh tế Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh đang vươn lên mạnh mẽ, nhằm thu hút đầu tư từ các đối tác trong nước và các nhà đầu tư nước ngoài.

Đầu tư xây dựng đường ôtô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng đảm bảo tiến độ, chất lượng, song song với việc đầu tư xây dựng các dự án kết cấu hạ tầng đồng bộ khác tại các khu công nghiệp, đô thị, dịch vụ, hậu cần Cảng… nhằm phát huy cao nhất thế mạnh của các địa phương, khai thác tối ưu tiềm năng của các vùng kinh tế, đồng thời góp phần sớm thu hồi vốn đầu tư xây dựng đường ôtô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thường trực Chính phủ về việc giao nhiệm vụ cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam (NHPT) cùng Ngân hàng ngoại thương Việt Nam chủ trì huy động vốn để đầu tư dự án đường ô tô cao tốc Hà Nội – Hải Phòng theo hình thức BOT; Theo đó các nhà đầu tư gồm: Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB), Ngân hàng ngoại thương Việt Nam (VCB), Tổng công ty cổ phần xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam (Vianconex) và Công ty cổ phần đầu tư Sài Gòn đã góp vốn thành lập Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam - VIDIFI (công ty cổ phần) với số vốn điều lệ là 5.000 tỷ đồng và được Thường trực Chính phủ giao trực tiếp làm Chủ đầu tư để triển khai Dự án đường ô tô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng và các Dự án cơ sở hạ tầng đồng bộ với Dự án đường ô tô cao tốc Hà Nội- Hải Phòng. VIDIFI không phải là Doanh nghiệp Nhà nước và vốn sử dụng cho các Dự án không phải là vốn Nhà nước.

VIDIFI là một Tổng công ty có thương hiệu, có quy mô lớn và tiềm lực về tài chính. Tổng công ty không ngừng nâng cao hiệu quả kinh doanh, phát triển bền vững, với đội ngũ cán bộ nhân viên có trình độ chuyên môn và năng lực. Hoạt động mang tính chuyên nghiệp, bộ máy tinh gọn, tăng cường năng lực quản lý theo hướng hiện đại, tài chính công khai minh bạch, hướng tới thị trường và hội nhập quốc tế.

Từ những ngày đầu tiên hình thành Ban chuẩn bị dự án với khoảng 10 người vào đầu năm 2007, đến cuối năm 2007 Tổng Công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam được thành lập, đến nay trải qua 3 năm phát triển, Tổng Công ty VIDIFI với đội ngũ cán bộ viên chức hùng hậu, có các nhà khoa học và các kỹ sư có đủ năng lực, trình độ chuyên môn, giàu kinh nghiệm thực tế thi công trên các công trình trong và ngoài nước... Nhờ đó, VIDIFI đã triển khai thực hiện đồng bộ các hoạt động trên các lĩnh vực, các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, công nghiệp, đô thị, dịch vụ và đầu tư tài chính…

Đến thời điểm hiện tại, công tác giải phóng mặt bằng Dự án đường ôtô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng đã chuyển biến tích cực, đạt kết quả rất khả quan, các địa phương đã giải phóng mặt bằng xong và bàn giao cho Chủ đầu tư được khoảng 97% trên tổng số diện tích hơn 1.000 ha phải giải phóng mặt bằng; trên diện tích đất nhận bàn giao, Chủ đầu tư đã hoàn thành công việc dò tìm bom mìn vật nổ, thanh thải mặt bằng, bóc lớp đất hữu cơ và đắp bù vật liệu, sẵn sàng cho công tác thi công các gói thầu xây lắp chính trên toàn tuyến. Khẩn trương đầu tư hoàn thành toàn bộ gần 40 khu tái định cư, đảm bảo ổn định cuộc sống cho hàng nghìn hộ dân trong vùng dự án, các khu tái định cư đang hình thành thật khang trang đẹp đẽ giống như những thị tứ, thị trấn mới, đông vui; đồng thời đẩy nhanh việc thi công di chuyển, thay thế các hạng mục công trình điện, nước, xăng dầu, viễn thông hoặc đình, chùa, trạm y tế, trường học, di chuyển các nghĩa trang và các công trình công cộng khác trên toàn tuyến…Công tác đảm bảo an ninh vật liệu cho Dự án đã được VIDIFI chuẩn bị khá kỹ lưỡng, thận trọng và hiệu quả; an ninh chính trị trong vùng dự án luôn giữ được ổn định; các nhà thầu nước ngoài có quan hệ tốt với các địa phương. Cũng với tinh thần khẩn trương chuẩn bị mọi điều kiện để trong năm tới VIDIFI sẽ tiến hành triển khai Dự án Đô thị - Công viên khoa học Gia Lâm-Hà Nội đây là một dự án hiện đại, có bản sắc riêng và thân thiện với môi trường, ngoài ra VIDIFI cũng  đã và đang triển khai một số dự án đầu tư kết cấu hạ tầng các khu công nghiệp, đô thị và dịch vụ khác.

Tại Hải Phòng, việc đầu tư xây dựng đường ôtô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng cũng nằm trong kế hoạch triển khai tiếp Nghị quyết số 32-NQ/TƯ ngày 5/8/2003 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng giai đoạn 2008 - 2015 và kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm (2011 - 2015) của thành phố Hải Phòng; khẳng định tính chất, vai trò Hải Phòng là cửa chính ra biển của các tỉnh phía Bắc và cực tăng trưởng quan trọng của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, từng bước trở thành một trong những trung tâm công nghiệp, thương mại lớn của cả nước và trung tâm dịch vụ của vùng Duyên hải Bắc Bộ.

Tuyến đường khởi đầu từ điểm nối với vành đai III – Tp. Hà Nội, đi qua Hà Nội (6km), Hưng Yên (26,5 km), Hải Dương (40 km), Hải Phòng (33 km), đến điểm cuối ở đập Đình Vũ, quận Hải An, Tp Hải Phòng. Thời gian qua, VIDIFI chủ yếu tập trung vào nhiệm vụ giải phóng mặt bằng và tái định cư; kết hợp giải phóng mặt bằng đến đâu thì bàn giao ngay mặt bằng cho các nhà thầu thi công đến đó; các nhà thầu Việt Nam đã cơ bản thực hiện xong công việc dò tìm và xử lý bom mìn vật nổ do chiến tranh để lại, thanh thải sạch mặt bằng, bóc đất hữu cơ và đắp bù; các nhà thầu nước ngoài đã và đang thực hiện công việc xử lý nền đất yếu và chất tải chờ lún; đồng thời tiến hành thi công các mố, trụ cầu vượt sông (cầu Thanh An qua sông Văn Úc, cầu Ba La vượt sông Ba La…) hoặc cầu vượt qua đường 353 - đường Phạm Văn Đồng - tại Dương Kinh, Hải Phòng…Thực hiện phương thức thi công cuốn chiếu này có nhiều thuận lợi nhưng cũng gặp phải không ít khó khăn; một mặt do cơ chế, chính sách, chế độ về công tác GPMB chưa được đồng bộ và nhất quán, mặt khác do nhận thức chưa đầy đủ của  một số người dân trong vùng dự án, gây khó dễ làm cản trở thi công, làm chậm tiến độ dự án. Mặc dù vậy, với sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Thành uỷ, UBND thành phố Hải Phòng và đặc biệt là Ban Lãnh đạo VIDIFI, cùng với sự phối hợp thường xuyên của các cấp, các ngành và với sự đồng thuận của đại bộ phận người dân trong vùng dự án; công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư cho Dự án đường ôtô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng trên địa bàn thành phố Hải Phòng đã đạt được kết quả tốt; qua một số số liệu thống kê cho thấy: Đến quý 4 năm 2010 đã thực hiện cơ bản công tác bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng để bàn giao cho VIDIFI và các Nhà thầu thi công tại hai huyện An Lão, Kiến Thụy và quận Hải An đạt khoảng 98%; tại quận Dương Kinh đạt gần 80%. Đã thực hiện dò tìm bom mìn, vật nổ đảm bảo an toàn thi công trên diện tích khoảng 358 ha và xử lý được 8 quả bom, 22 quả đạn pháo cùng một số loại vật nổ khác. Với 13 khu tái định cư tại 4 quận, huyện đã được đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở: điện chiếu sáng; cấp, thoát nước sinh hoạt; đường giao thông nội bộ và những người dân trong vùng dự án đang khẩn trương xây những căn nhà ở mới để kịp thời đón mừng một mùa xuân mới -  Xuân Tân Mão đang đến gần. Đồng thời cũng đang tích cực hoàn thiện việc thay thế, di chuyển các công trình công cộng khác.

Từ một thực tế, nhiệm vụ giải phóng mặt bằng theo tuyến dài là một công việc cực kỳ khó khăn phức tạp và nan giải, do phong tục tập quán của mỗi địa phương có khác nhau, do ý thức của người dân ở mỗi địa phương cũng khác nhau và chính sách, chế độ liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư được vận dụng tại các địa phương có khác nhau… Song để thống nhất thực hiện được đồng bộ trên toàn tuyến là một vấn đề còn khó khăn hơn, đòi hỏi người làm dự án phải đi trước một bước. Và hơn thế nữa, công tác tái định cư cho dự án và tổ chức di chuyển các công trình công cộng trong vùng dự án phải được các cấp chính quyền của các địa phương sớm quan tâm, tính toán đầy đủ, cụ thể, chi tiết và cũng phải đi trước một bước. Có như vậy, khi mặt bằng “tương đối sạch” được giao, các nhà thầu có đủ điều kiện về năng lực và trình độ sẽ phải khẩn trương, cố gắng tổ chức triển khai thực hiện theo tiến độ thống nhất theo Hợp đồng đã ký kết và tạo đủ điều kiện để đánh giá chất lượng công trình cũng như hiệu quả tối ưu cho Chủ đầu tư dự án.

Trải qua bao thăng trầm gian khó, thành công bước đầu ngày hôm nay đã minh chứng cho tinh thần và nhiệt huyết cháy bỏng của những con tim luôn giành sự ưu ái đặc biệt cho con đường ôtô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Để thấy rằng, với quyết tâm trong việc tổ chức triển khai, sự quyết liệt trong hành động, với sự phối hợp đồng bộ trong chỉ đạo từ Trung ương đến các địa phương, thực hiện triệt để cải cách hành chính ở các cấp, các ngành và với những quyết sách kịp thời, đúng đắn, hợp lý hợp tình, phù hợp với Luật pháp trong quá trình thực hiện và sự đồng thuận của những người dân trong vùng dự án sẽ là những yếu tố cực kỳ quan trọng, cần và đủ cho sự thành công.

Nhờ có sự chỉ đạo thường xuyên, kịp thời của Ngân hàng Phát triển Việt Nam, sự phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền địa phương và các Chủ đầu tư tiểu dự án, công tác triển khai thực hiện Dự án đầu tư xây dựng đường ôtô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng đang tiến triển mạnh mẽ và có nhiều bước đột phá, tạo đà để sang đầu năm 2011 đồng loạt khởi công các gói thầu xây lắp chính còn lại trên toàn tuyến. Cả tuyến đường sẽ là một đại công trường nhộn nhịp trên suốt chiều dài 105,5 km.

Đến lúc này, không chỉ những người trong cuộc mà tất cả những người có tâm huyết, luôn luôn quan tâm đến con đường ôtô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng đều khát khao, nóng lòng chào đón con đường huyết mạch hiện đại đầu tiên ở Việt Nam. Sẽ như một dải lụa hoành tráng, thênh thang, ngút tầm con mắt được trải dài êm ái xen giữa những dải cây xanh biếc và những cánh đồng lúa chín vàng bát ngát, mà trên đó là những dòng xe chạy tốc độ lớn, thoáng nhìn từ một độ cao nào đó thấy ngỡ ngàng giống như những bao diêm lớn nhỏ được xếp thành hàng nối nhau dài vô tận. Sẽ là món quà tặng giá trị của ngày hôm nay cho các thế hệ mai sau./.

Quang Tự
Văn phòng VIDIFI Hải Phòng